Gebitsproblemen bij hond en kat

Gebitsproblemen bij hond en kat komen heel vaak voor en worden in veel gevallen gemist door de eigenaar. We zien ook dat sommige eigenaren niet weten dat een slecht gebit ook erg slecht voor de gezondheid is. Problemen in de bek zijn natuurlijk niet zo op het oog te zien en omdat veel dieren gewoon goed blijven eten en er niks van laten merken dat ze pijn hebben blijft het vaak onopgemerkt. Het is daarom raadzaam om regelmatig het gebit van uw huisdier te (laten) controleren.

Tandplak en tandsteen

Gebitsproblemen beginnen vrijwel altijd met een opeenhoping van tandplak. Tandplak is een dunne laag van bacteriën, etensresten en speeksel die op de tanden kleeft. Het tandplak zou eigenlijk elke dag verwijderd moeten worden, net als bij ons. Indien tandplak niet tijdig verwijderd wordt zal het onder invloed van speeksel verkalken tot tandsteen. Dit zorgt voor een ruw oppervlak van tanden en kiezen waar weer meer tandplak aan gaat kleven en het probleem zal zich zo verder uitbreiden. Tandplak op de tanden en kiezen veroorzaakt een ontsteking in de rand van het tandvlees. Zo’n tandvleesontsteking heet gingivitis. Als er eenmaal tandsteen is ontstaan kan dit niet meer verwijderd worden door het poetsen van de tanden of door het gebruik van speciale Hill’s T/D brokken. Hiervoor is een gebitsreiniging nodig waarbij we met instrumenten het tandsteen op de tand en onder het tandvlees verwijderen.

Gevolgen van tandplak en tandsteenvorming

Tussen het tandsteen en tandvlees kunnen voedselresten en bacteriën zich nestelen die zorgen voor een tandvleesontsteking (gingivitis). Dit is pijnlijk! Als in dit stadium geen behandeling plaatsvindt zal de ontsteking zich uitbreiden naar het bot waardoor kiezen uiteindelijk zullen uitvallen. Bovendien kunnen de bacteriën in de bloedbaan komen en zo ontstekingen in de hartkleppen, lever en nieren veroorzaken.

Parodontitis (vergevorderde tandvleesontsteking)

Een tandvleesontsteking kan zich in de diepte uitbreiden naar het kaakbot rondom de tanden en kiezen. Het tandvlees laat daardoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte (de pocket) die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, vormt zich weer tandplak. Door deze tandplak verplaatst de ontsteking zich nog verder in de diepte. De vezels gaan door de ontsteking kapot en het kaakbot wordt afgebroken. Hierdoor worden de pockets dieper. In de verdiepte pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking met afbraak van vezels en kaakbot heet parodontitis. Parodontitis kan lang onopgemerkt blijven. Soms kan je bloedend tandvlees opmerken. Ook een slechte adem kan duiden op parodontitis. Parodontitis geeft zelden pijnklachten. Pas in een gevorderd stadium van parodontitis ontstaan er echt klachten. Die kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het los gaan staan van tanden en kiezen. Uit onderzoek is gebleken dat parodontitis bij gemiddeld 12.5% van de honden voorkomt. Er zijn echter bepaalde rassen waarbij we veel meer parodontitis zien dan bij andere rassen. De Greyhound, Spaniels, de Yorkshire terrier, de Border terrier, de Toy Poedel en de kortsnuitige honden hebben een grotere kans op het krijgen van parodontitis en bij deze rassen is het daarom nog belangrijker om een goede gebitsverzorging reeds op jonge leeftijd te starten

Herkennen van gebitsproblemen

Rood tandvlees op de overgang naar tanden of kiezen
Snel bloedend tandvlees
Slechte adem
Bruine aanslag op tanden of kiezen
Speekselen (kwijlen)
Losse tanden of kiezen
Eenzijdig kauwen of het niet meer willen eten van harde brokken

Let op: vooral katten zijn erg goed in het verbergen van pijn en problemen, daardoor merkt u soms helemaal niks aan uw dier. Dit betekent niet altijd dat er niets aan de hand is.

Wat kunt u zelf doen om gebitsproblemen te voorkomen

Als wij 2 keer per jaar naar de tandarts of mondhygiëniste gaan en verder niks aan ons gebit zouden doen thuis, dan krijgen we natuurlijk problemen. In principe werkt het bij een hond of kat hetzelfde. Naast een eventuele gebitsreiniging bij de dierenarts is het goed om het gebit thuis ook goed te verzorgen om deze problemen te voorkomen of in ieder geval uit te stellen. Dit kan op verschillende manieren:

Het beste is om het gebit dagelijks te reinigen door te poetsen met een speciale tandenborstel en tandpasta voor dieren. Hoe eerder u hiermee begint, hoe sneller uw dier eraan gewend is. Als dit niet lukt is het voeren van Hill’s T/D voeding een goed alternatief waarmee de vorming van tandplak voorkomen kan worden. Deze grote brokken hebben een poetsend effect tijdens het eten
Dagelijks laten kluiven (dit geldt alleen voor honden). Let op dat het materiaal waarop gekauwd wordt niet te hard is, het mag het glazuur niet beschadigen. Het moet echter ook niet te zacht zijn. Dentastix bv. zijn over het algemeen zo zacht dat het reinigende effect minimaal is. Houdt altijd toezicht terwijl de hond kluift zodat er geen ongelukken gebeuren
Een chloorhexidinegel zoals Stomodine gebruiken. Deze gel kunt u gemakkelijk in de mondholte aanbrengen. De gel zorgt voor een bacterie vrije omgeving en voorkomt tandplak. Daarbij helpt het tandvleesontsteking te herstellen
Elke 6 maanden het gebit laten controleren door de dierenarts
Indien nodig het gebit laten reinigen door de dierenarts

*O’Neill DG, Mitchell CE, Humphrey J, Church DB, Brodbelt DC, Pegram C Epidemiology of periodontal disease in dogs in the UK primary-care veterinary setting. J Small Practice. 2021 Dec; 62(12):1051-1061.doi:10.1111/jsap.13405