Agressie bij de kat

Veelal is ‘probleemgedrag’ bij de kat normaal kattengedrag, maar een probleem voor eigenaren. Daarbij zijn de meeste probleem katten niet ziek, maar onbegrepen. We hebben al snel de neiging om agressief gedrag te straffen, maar vaak maakt dit het probleem eerder erger dan dat het iets oplost. Hoewel de agressie voor ons vaak onverwachts lijkt, is er vrijwel altijd een reden voor.

In plaats van te focussen op het afleren van het ongewenste gedrag, zou het beter zijn aandacht te geven aan ontspannenheid en tevredenheid van de kat. Het ‘korte lontje’ verdwijnt dan vaak vanzelf.

Agressie staat hoog op het lijstje met gedragsproblemen bij de kat. De top 3 ziet er als volgt uit:

• Onzindelijkheid en sproeien
• Agressie naar andere katten
• Agressie naar mensen

Vaak herkennen we agressie tussen katten niet. De meest voorkomende vorm van agressie naar andere katten is namelijk het ‘wegkijken’ van de andere kat. Waarschijnlijk komt dit staren tussen katten u heel bekend voor. Het is iets dat we vaak zien en het ziet er onschuldig uit. Dit is echter niet het geval. Het naar elkaar staren tussen katten kan snel leiden tot een flinke vechtpartij.

Soorten agressie

Er zijn verschillende soorten agressie, welke je als volgt kan onderverdelen.

Defensief (verdedigend)

Dit komt vaak voort uit pijn of angst.

Offensief (aanvallend)

Binnen deze vorm bestaan heel veel soorten agressie. Twee veel voorkomende soorten zijn ‘Redirectie agressie’ en ‘Impuls controle agressie’.

Redirectie agressie oftewel omgerichte agressie

Dit betekent dat de kat zijn agressieve gedrag niet kan uitvoeren naar hetgeen dat het gedrag oproept. Bijvoorbeeld: uw kat zit voor het raam en ziet in de tuin een andere kat die hij wil wegjagen. Omdat de kat binnen zit en hij dit dus niet kan doen bouwt de frustratie verder op en wordt dit geuit tegen een andere kat of persoon die in de buurt is of langsloopt. Voor ons komt dit agressieve gedrag uit het niets en deze ‘aanval’ lijkt zonder reden te gebeuren, maar dit is dus zeker niet het geval. Katten kunnen daarbij lang in zo’n opgewonden toestand blijven waardoor de oorspronkelijke aanleiding van het gedrag niet meer zichtbaar is. De kat laat vaak wel tekenen van opwinding zien wanneer hij in een soortgelijke situatie zit. Let op een zwiepende staart, grote pupillen, platte oren. Wanneer u dit gedrag ziet laat de kat dan ook met rust.

Impuls controle agressie

Impuls controle agressie is een abnormale agressie, die totaal niet in verhouding staat tot datgene waar de kat op reageert (vaak normaal menselijk gedrag). De kat wil hierbij controle uitoefenen als reactie op de opwinding die de kat van binnen ervaart en zoekt de confrontatie dan ook vaak op. 95% van de katten die dit hebben zijn wanneer ze niet agressief zijn juist overdreven aanhankelijk!

Voorbeelden van impuls controle agressie:

• Snel bijten en daarna weglopen
• Vastpakken van lichaamsdelen met de bek
• Meerdere keren achter elkaar heftig bijten

Deze agressie wordt vaak erger bij pogingen het te onderbreken, corrigeren of een andere vorm van aandacht te geven. Vaak is de kat niet af te leiden of te stoppen wanneer hij in ‘zo’n bui’ zit. Ook is er weinig tot niets nodig om opnieuw in de aanval te gaan. Impuls controle agressie is niet te genezen maar wel vaak te managen. De sleutel hierbij is om uitlokkende situaties te vermijden en met behulp van medicatie is een goede kwaliteit van leven zeker mogelijk (dit altijd in overleg met een dierenarts en/of gedragstherapeut).

Wat te doen als uw kat hier last van heeft:

• Rust: Laat de kat 24 tot 48 uur tot rust komen
• Na de afkoelperiode: Ga voor controle naar de dierenarts
• Om herhaling te voorkomen: Voorkom uitlokkende situaties, dat betekent in de praktijk meestal: niet aaien en niet recht in de ogen kijken
• Maak een veilige kamer voor de kat met voorzieningen
• Herken eerste signalen van opwinding: Staart zwiepen, ‘stalken’, vergrote pupillen, overdreven snuffelen

Wat te doen bij agressie

• Ga allereerst naar de dierenarts om medische oorzaken uit te sluiten
• Als de oorzaak gevonden kan worden in de omgeving, tref hiervoor passende maatregelen
• Schakel een gedragstherapeut in wanneer er geen medische oorzaken zijn
• In overleg met de dierenarts of gedragstherapeut kunt u eventueel medicatie inzetten

Wat kunnen we preventief doen om ontwikkeling van agressie te voorkomen

• Goede socialisatie van kittens
• Geen kitten uit een nestje met probleemgedrag
• Voldoende persoonlijke ruimte
• Hoge plaatsen en schuilplaatsen
• Voldoende krabmogelijkheden
• Sociale interactie
• Bezigheden: Spel, zoals jagen en ‘prooien’ vangen
• Voedselverrijking door brokjes niet kant-en-klaar in een bakje te doen maar in een voerspel
• Geef meerdere maaltijden verspreid over de dag
• Voorspelbare en controleerbare leefomgeving, katten worden nou eenmaal snel zenuwachtig van veranderingen